Η σημασία των ξύλινων παιχνιδιών στις υπαίθριες δραστηριότητες
Για τη μέθοδο «Μοντεσσόρι στο σπίτι», γράφει η μοντεσσοριανή παιδαγωγός Ζήγκου Γεωργία*
Στη μοντεσσοριανή εκπαίδευση, η επαφή με τη φύση κατέχει μια ιδιαίτερη θέση για τους μικρούς μας φίλους. Στη φύση τα παιδιά μπορούν να εξερευνήσουν, να ανακαλύψουν και να αναπτύξουν τις φυσικές, γνωστικές και συναισθηματικές τους ικανότητες. Πόσο συχνά όμως το παιδί έρχεται σε επαφή με τη φύση; Η απάντηση για τον καθένα είναι διαφορετική, αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι μπορούμε εμείς να φέρουμε τη φύση στο σπίτι μας, ειδικά τις καλοκαιρινές αυτές μέρες που ο καιρός επιτρέπει ατελείωτο παιχνίδι στην αυλή, στη βεράντα ή στο μπαλκόνι. Ένα σπουδαίο στοιχείο που ενισχύει αυτές τις εμπειρίες είναι η χρήση ξύλινων παιχνιδιών, όπως ένα τρίγωνο για αναρρίχηση ή μια ξύλινη τσουλήθρα. Σε αυτό το άρθρο, θα εμβαθύνουμε στη σημασία των ξύλινων παιχνιδιών στον εξωτερικό χώρο του σπιτιού μας και θα εντοπίσουμε το πώς συμβάλλουν στην ανάπτυξη ενός παιδιού.
Η σημασία του ξύλου: σύνδεση με τη φύση
Οι δραστηριότητες στον εξωτερικό χώρο του σπιτιού μας, είτε είναι η αυλή, είτε η βεράντα ή το μπαλκόνι μας, πρέπει να προσφέρουν στα παιδιά την ευκαιρία να συνδεθούν με τον φυσικό κόσμο. Σε μια εποχή που οι οθόνες και οι ψηφιακές συσκευές κυριαρχούν στις ζωές μας, γίνεται όλο και πιο σημαντικό να τους παρέχουμε ένα περιβάλλον που καλλιεργεί την αγάπη για τη φύση. Για να το πετύχουμε αυτό πρέπει να αναλογιστούμε αν το περιβάλλον του σπιτιού, εσωτερικά και εξωτερικά, παρέχει ευκαιρίες για επαφή με τη φύση!
Ας κάνουμε την επόμενη άσκηση:
Βγείτε στο μπαλκόνι σας και μετρήστε πόσα αντικείμενα έχετε από φυσικά υλικά! Αν στην απάντησή σας κυριαρχεί το πλαστικό, τότε πιθανόν να χρειαστεί μία αναδιοργάνωση.
Από πού να ξεκινήσω για να φέρω τη φύση στο σπίτι μου:
Μπορείτε να ξεκινήσετε από την εισαγωγή του ξύλου στο μπαλκόνι σας. Τα ξύλινα αντικείμενα δίνουν μια αυθεντική, οργανική αίσθηση στο εξωτερικό περιβάλλον. Οι ζεστές υφές και οι γήινες αποχρώσεις τους δημιουργούν μια αίσθηση σύνδεσης, γειώνοντας τα παιδιά στον κόσμο γύρω τους.
Αισθητηριακή διέγερση
Η προσέγγιση Montessori τονίζει τη σημασία των αισθητηριακών εμπειριών στην πρώιμη παιδική ανάπτυξη. Τα ξύλινα παιχνίδια είναι ιδιαίτερα πολύτιμα από αυτή την άποψη. Προσφέρουν μοναδικές απτικές αισθήσεις, επιτρέποντας στα παιδιά να νιώσουν τον κόκκο του ξύλου, να βιώσουν τη ζεστασιά του και να αναπτύξουν μια έντονη αίσθηση αφής. Επιπλέον, τα ξύλινα παιχνίδια συχνά δεν έχουν τεχνητά χρώματα ή ήχους, επιτρέποντας στα παιδιά να εστιάσουν στις φυσικές ιδιότητες του υλικού, προάγοντας την επίγνωση και τη συγκέντρωση. Αν θέλετε να προωθήσετε την αισθητηριακή διέγερση στο μπαλκόνι σας τότε ένα τρίγωνο αναρρίχησης θα μπορούσε να αποτελεί το ξύλινο στοιχείο σας.
Δείτε στη συνέχεια του άρθρου πώς μπορείτε να αξιοποιήσετε το Τρίγωνο Αναρρίχησης Τριών (3) Όψεων Natood
Προώθηση της ανεξαρτησίας και εκμάθηση της σημασίας του «να φροντίζω»
Το εξωτερικό περιβάλλον Μοντεσσόρι ενθαρρύνει την ανεξαρτησία και την αυτάρκεια. Τα ξύλινα παιχνίδια, όπως το τρίγωνο για την αναρρίχηση, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην προώθηση της σωματικής δραστηριότητας και της αδρής κινητικής ανάπτυξης. Η αναρρίχηση σε ένα γερό ξύλινο τρίγωνο όχι μόνο χτίζει δύναμη και συντονισμό, αλλά ενδυναμώνει επίσης το παιδί, καθώς ξεπερνά τις προκλήσεις και επιτυγχάνει σωματικά ορόσημα.
Σε αντίθεση με τον συμβατικό πλαστικό εξοπλισμό, το ξύλινο τρίγωνο επιτρέπει την εξερεύνηση, δίνοντας τη δυνατότητα στα παιδιά να χρησιμοποιήσουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους στον τρόπο με τον οποίο ασχολούνται με αυτό. Αυτό καλλιεργεί μια αίσθηση αυτοπεποίθησης καθώς πλοηγούνται στο δικό τους μονοπάτι και καθορίζουν τα όριά τους σε έναν ασφαλή και υποστηρικτικό χώρο.
Σε αυτό το σημείο να τονίσουμε και τη σημασία των φυτών στον εξωτερικό μας χώρο. Ένα μικρό παρτέρι ή ακόμα και ένα ολόκληρο μπαλκόνι γεμάτο φυτά, καλλιεργεί στο παιδί την αίσθηση του «νοιάζομαι και φροντίζω». Προμηθευτείτε ένα μικρό ποτιστήρι για να ποτίζετε μαζί με το παιδί και μη παραλείψετε να του μάθετε τις ονομασίες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε φυτού. Ο αφομοιωτικός νους θα τα λατρέψει και θα τα απορροφήσει ως μέρος της κανονικότητας για όλη του τη ζωή.
Ενθάρρυνση της φαντασίας και της δημιουργικότητας
Τα ξύλινα παιχνίδια είναι γνωστά για την απλότητα και την ευελιξία τους. Δεν υπαγορεύουν πώς ένα παιδί πρέπει να παίζει μαζί τους, αφήνοντας έτσι άφθονο χώρο για φαντασία και δημιουργικότητα. Σε ένα υπαίθριο περιβάλλον Montessori, τα παιδιά ενθαρρύνονται να μεταμορφώσουν το ξύλινο τρίγωνο σε ό,τι επιθυμούν.
Τρόποι αξιοποίησης του ξύλινου Τριγώνου Αναρρίχησης Τριών (3) Όψεων Natood:
- Με ένα λεπτό ύφασμα τα παιδιά μπορούν να μεταμορφώσουν το τρίγωνο σε σπηλιά, φρούριο, βουνό ή ακόμα και γέφυρα.
- Με μερικές μικρές μπάλες μπορούν να δημιουργήσουν παιχνίδι στόχου στην πλευρά που έχει τους κύκλους και κατά τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού αυτές οι μπάλες μπορεί να είναι και νερόμπαλες.
- Με φαντασία και όρεξη μπορείτε και εσείς να νιώσετε ξανά μικρά παιδιά και να αναρριχηθείτε στο τρίγωνο ή να παρασυρθείτε από το φανταστικό παιχνίδι των μικρών μας φίλων.
Το ξύλο είναι φιλικό προς το περιβάλλον και βιώσιμο
Σε μια εποχή όπου η περιβαλλοντική συνείδηση είναι πρωταρχικής σημασίας, η χρήση ξύλινων παιχνιδιών σε υπαίθριες δραστηριότητες ευθυγραμμίζεται με τις αρχές της οικολογικής συνείδησης. Σε αντίθεση με τα πλαστικά παιχνίδια, τα ξύλινα παιχνίδια είναι βιοδιασπώμενα και προέρχονται από ανανεώσιμους πόρους, καθιστώντας τα πιο βιώσιμα και φιλικά προς το περιβάλλον. Αυτή η σύνδεση με τη φύση ενσταλάζει ένα αίσθημα ευθύνης και φροντίδας για το περιβάλλον στους μικρούς μας φίλους, θέτοντας τα θεμέλια για ένα πιο πράσινο μέλλον.
Οι υπαίθριες δραστηριότητες Montessori παρέχουν πληθώρα πλεονεκτημάτων για τα μικρά παιδιά, καλλιεργώντας την αγάπη για τη φύση, ενθαρρύνοντας την ανεξαρτησία, διεγείροντας τις αισθήσεις και καλλιεργώντας τη δημιουργικότητα. Τα ξύλινα παιχνίδια, ιδιαίτερα το τρίγωνο για την αναρρίχηση, παίζουν ζωτικό ρόλο στον εμπλουτισμό αυτών των εμπειριών. Με τη φυσική τους έλξη, την αισθητηριακή διέγερση και την φιλικότητα προς το περιβάλλον, τα ξύλινα παιχνίδια κατέχουν μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά της εκπαίδευσης Montessori.
Ας αγκαλιάσουμε την ομορφιά του εξωτερικού χώρου και την απλότητα των ξύλινων παιχνιδιών για να διευκολύνουμε την ουσιαστική και ολιστική ανάπτυξη των παιδιών που καθοδηγούμε.
Ζήγκου Γεωργία
Montessori assistant to Infancy 0-3, AMI
Montessori assistant teacher 3-6, AMI
Msc “Φυσικές επιστήμες στην εκπαίδευση”, ΕΚΠΑ
Εκπαιδευτικός πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, ΕΚΠΑ
Email: zigougwgw@hotmail.com
Founder: montessoraki
Instagram: montessoraki_
