Για τη μέθοδο «Μοντεσσόρι στο σπίτι», γράφει η μοντεσσοριανή παιδαγωγός Ζήγκου Γεωργία*
Ακούγοντας την έννοια αυτό-φροντίδα μπορεί να φαντάζεστε ένα χαλαρωτικό μπάνιο με κεριά και αιθέρια έλαια, αλλά στη μοντεσσοριανή προσέγγιση είναι κάτι πολύ παραπάνω από αυτό! Σε αυτό το άρθρο θα διερευνήσουμε τη σημασία της αυτοφροντίδας και θα δούμε πρακτικές στρατηγικές για την ενίσχυση της αυτονομίας στις καθημερινές ρουτίνες.
«Κάθε παιδί που είναι αυτάρκης, που μπορεί να δέσει τα παπούτσια του, να ντυθεί ή να γδύνεται μόνο του, αντικατοπτρίζει τη χαρά και την αίσθηση του επιτεύγματος της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, η οποία πηγάζει από την αίσθηση της ανεξαρτησίας»
Μαρία Μοντεσσόρι
Στη μοντεσσοριανή προσέγγιση η ανάπτυξη της ανεξαρτησίας και των δεξιοτήτων αυτο-φροντίδας στα μικρά παιδιά θεωρείται ζωτικής σημασίας για τη συνολική τους ανάπτυξη και ευημερία. Ενθαρρύνοντας τη φροντίδα του εαυτού από μικρή ηλικία, τα παιδιά αναπτύσσουν δεξιότητες πολύ πιο σημαντικές από αυτές που φανταζόμαστε. Εκτός από τις δεξιότητες αυτοφροντίδας όπως είναι για παράδειγμα το ντύσιμο/ξεντύσιμο αναδύονται σιγάς σιγά και μερικές ακόμα όπως η αυτονομία, η αυτοπεποίθηση και η ευθύνη.
Προαγωγή της αυτονομίας
Η βάση της αυτοφροντίδας ξεκινά με την καλλιέργεια της αυτονομίας σε βρέφη και νήπια. Οι αρχές της Μοντεσσόρι δίνουν έμφαση στο σεβασμό του χρονοδιαγράμματος της φυσικής ανάπτυξης του παιδιού και στην προώθηση της εγγενούς επιθυμίας του για αυτονομία. Ένα μικρό παιδί που μόλις αρχίσει να μιλάει και του βάζουμε τα παπούτσια θα το ακούσουμε να λέει «Μόνος/μόνη μου», εννοώντας ότι θέλει να ενεργήσει ανεξάρτητα. Ήδη έχει καταλάβει ότι έχει τη δύναμη να φροντίσει τον εαυτό του και θέλει τα χέρια του να δουλέψουν για τον ίδιο του το σώμα. Σίγουρα δεν θα μπορέσει να ολοκληρώσει αποτελεσματικά με την πρώτη φορά, αλλά αν του δίνουμε τον χώρο και τον χρόνο που χρειάζεται, τότε θα δούμε ότι θα κατακτά ένα βήμα τη φορά μέχρι που θα τα καταφέρει εντελώς ανεξάρτητα. Τότε θα δούμε και τη λάμψη στα μάτια του που θα λέει «Τα κατάφερα». Είναι το καλύτερο ξεκίνημα για το χτίσιμο της αυτοπεποίθησής του.
Ακολουθούν ορισμένες στρατηγικές για την υποστήριξη της αυτοφροντίδας:
1)Δημιουργία σταθμών αυτοφροντίδας
Δημιουργήστε προσαρμοσμένα σημεία που να είναι εύκολα προσβάσιμα από τα παιδί και τα έπιπλα και τα σκεύη να είναι στο μέγεθός του. Τέτοιοι σταθμοί μπορεί να είναι η είσοδος του σπιτιού, ένας χαμηλός νιπτήρας με μια πηγή νερού, ο χώρος για ντύσιμο/ξεντύσιμο και μια παιδική κουζίνα.
2) Προσφορά επιλογών
Επιτρέψτε στα παιδιά να κάνουν επιλογές εντός ορίων που ταιριάζουν στην ηλικία τους. Απλές αποφάσεις, όπως η επιλογή ρούχων, η επιλογή ανάμεσα σε δύο επιλογές σνακ ή η απόφαση με ποιο παιχνίδι θα παίξουν, ενισχύουν τις ικανότητές τους στη λήψη αποφάσεων και στην ανάπτυξη της βούλησης.
3)Φροντίδα του εαυτού και των άλλων
Ενθαρρύνετε τα παιδιά να ασχοληθούν με εργασίες αυτοεξυπηρέτησης όπως το πλύσιμο των χεριών, το ντύσιμο και το ξεντύσιμο, το βούρτσισμα των δοντιών, το χτένισμα των μαλλιών και την προετοιμασία απλών γευμάτων. Διδάξτε τους να σέβονται τα προσωπικά τους όρια και να κάνουν πράξεις καλοσύνης, όπως να βοηθούν άλλους, να τακτοποιήσουν ή να προσφέρουν βοήθεια όταν χρειάζεται.
Η προώθηση της ανεξαρτησίας και της αυτοφροντίδας θέτει μια σταθερή βάση για τη μελλοντική τους ανάπτυξη και επιτυχία.
Παρέχοντας ένα προετοιμασμένο περιβάλλον, προσφέροντας επιλογές και ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή σε καθημερινές ρουτίνες και πρακτικές δραστηριότητες ζωής, δίνουμε τη δυνατότητα στα παιδιά να γίνουν ικανά, με αυτοπεποίθηση καθώς και αυτοδύναμα άτομα.
Ως γονείς και φροντιστές, είναι προνόμιο μας να υποστηρίξουμε το ταξίδι τους προς την ανεξαρτησία και να καλλιεργήσουμε τις έμφυτες ικανότητές τους να φροντίζουν τον εαυτό τους και τους άλλους.
Ζήγκου Γεωργία
Montessori assistant to Infancy 0-3, AMI
Montessori assistant teacher 3-6, AMI
Msc “Φυσικές επιστήμες στην εκπαίδευση”, ΕΚΠΑ
Εκπαιδευτικός πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, ΕΚΠΑ
Email: zigougwgw@hotmail.com
Founder: montessoraki
Instagram: montessoraki_
*H Γεωργία είναι απόφοιτη του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στο ίδιο τμήμα ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές της πάνω στις “Φυσικές επιστήμες στην εκπαίδευση”. Τα τελευταία 10 χρόνια εργάζεται στην ιδιωτική εκπαίδευση ως δασκάλα. Είναι μητέρα δύο κοριτσιών και πριν λίγα χρόνια άρχισε να αναζητάει γι’ αυτές ένα διαφορετικό σύστημα εκπαίδευσης από αυτό που υπηρετούσε τόσα χρόνια. Ολοκλήρωσε τις σπουδές της ως βοηθός μοντεσσοριανού παιδαγωγού για τις ηλικίες 3-6(ΑΜΙ) και συνέχισε την εκπαίδευσή της με έναν μεγάλο κύκλο σπουδών ως παιδαγωγός βρεφικής ηλικίας 0-3(ΑΜΙ). Το τελευταίο διάστημα ανέπτυξε την κοινότητα “montessoraki” που απευθύνεται σε όλους όσους θέλουν να ανακαλύψουν το μυστικό της παιδικής ηλικίας. Με αυτή την κοινότητας εκπαιδεύει γονείς που θέλουν να εφαρμόσουν τη μοντεσσοριανή προσέγγιση στο σπίτι μέσω online ομαδικών ή ατομικών συναντήσεων. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την online μοντεσσοριανή εκπαίδευση στο σπίτι πατήστε εδώ.
